MyNurseNotebook

ΙΟΣ ΤΗΣ  ΙΛΑΡΑΣ

Σύμφωνα με της τελευταίες εξέλιξης στο κόσμο της υγείας , υπάρχει μεγάλη έξαρση του ιού της ιλαράς στην Ελλάδα  , με μεγαλύτερη συχνότητα στην νοτιά Ελλάδα
. Στην πλειονότητα είναι ελληνικής καταγωγής ενώ υπάρχει και μικρό ποσοστό αλλοδαπών. Κυρίως έχουν νοσήσει μικρά παιδιά από κοινότητες Ρόμα και άτομα ηλικίας 25-44 ετών που δεν έχουν εμβολιαστεί . Μέσα σε αυτήν την ηλικιακή ομάδα νοσουντων βρίσκονται και επαγγελματίες υγείας που ήταν ανεμβολιαστοι ή ατελώς εμβολιασμένοι. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ελληνική Παιδιατρική Εταιρία εκτιμά ότι χρειάζονται εμβολιασμό για την ιλαρά τουλάχιστον 350.000 παιδιά και μεγάλος αριθμός ενηλίκων. Τα κρούσματα ιλαράς εμφανίζονται συνήθως στο τέλος του χειμώνα και τις αρχές της άνοιξης και η νόσος είναι πιο σοβαρή σε βρέφη και ενήλικες κυρίως λόγω επιπλοκών .

Αρχικά ο πολλαπλασιασμός του ιού συμβαίνει στον στοματοφαρυγγικο βλεννογόνο με την είσοδο του στον οργανισμό. Ο ιός της ιλαράς προκαλείται από τον παραμυξοϊο του γένους morbillivirus και ο χρόνος επιβίωσης του στον αέρα ή σε επιφάνειες αντικειμένων είναι μικρότερος των 2 ωρών . Παρόλα αυτά η ιλαρά μεταδίδεται με την αναπνοή και είναι εξαιρετικά μεταδοτική - το 90% των ανθρώπων που δεν έχουν ανοσία και μοιράζονται τον ίδιο χώρο με ένα μολυσμένο πρόσωπο θα νοσήσουν. Η επαφή με μολυσμένο άτομο με οποιονδήποτε τρόπο, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής επαφής, του σάλιου, ή της βλέννας μπορούν να προκαλέσουν λοίμωξη.

Συμπτώματα

Η διασπορά των σταγονιδίων είναι ιδιαιτέρα μεταδοτική κατά την αποβολή του ιού ( 10 -14 ημέρες). Δέκα μέρες μετα την μόλυνση του ατόμου ως πρόδρομα συμπτώματα εμφανίζονται βήχας, καταρροή ( ρινόρροια) , επιπεφυκίτιδα    (κόκκινα ματιά και φωτοευαισθησία) και υψηλός πυρετός( έως και 40^ο C) . Τη δωδέκατη ημέρα εμφανίζετε το στοματικό εξάνθημα οι αποκαλούμενες κηλίδες Κηλίδες Koplic  οπού είναι μικρά λευκωπά στίγματα που περιβάλλονται από ερυθρά άλω και εντοπίζονται στο βλεννογόνο της παρειάς αντίστοιχα προς τους κάτω γομφίους .

Λίγο αργότερα την δέκατη τέταρτη ημέρα εκδηλώνετε το χαρακτηριστικό κηλιδοβλατιδωδες εξάνθημα της ιλαράς οπού εμφανίζετε αρχικά στο κεφάλι και πιο συγκεκριμένα πίσω από τα αυτιά και έπειτα συνεχίζει σε όλο το σώμα. Πολύ πιθανό να υπάρχει και γενικευμένος κνησμός. Αρχικά  οι κηλίδες είναι αραιές και ροδαλές ενώ στην συνέχεια γίνονται ερυθρές.

 Μετα από πέντε ημέρες αρχίζει να υποχωρεί με την ιδιά κατεύθυνση δηλαδή πρώτα από το κεφάλι και έπειτα από το σώμα, παρατηρείται λεπτή απολέπιση του δέρματος εκτός από τις παλάμες και τα πέλματα καθώς και υποχωρούν όλα τα συμπτώματα και κυρίως ο πυρετός.

Επιπλοκές

Περίπου 30% των περιπτώσεων ιλαράς έχουν μια ή περισσότερες επιπλοκές που είναι συχνότερες σε παιδιά <5 ετών και ενήλικες >20 ετών. Οι συχνότερες επιπλοκές εμφανίζονται από το πεπτικό, αναπνευστικό και το ΚΝΣ.

Από το Πεπτικό σύστημα:

Το 8% των περιστατικών μπορεί να εμφανίσει και διάρροια και πολύ σπάνια παροδική ηπατίτιδα.

Από το αναπνευστικό σύστημα:

Το 6% των περιστατικών εμφανίζει ιογενή πνευμονία η οποία αποτελεί συχνή αίτια θανάτου. Σε μικρότερο βαθμό μπορεί να εμφανιστεί και βρογχίτιδα σε μικρότερες ηλικίες.

Το 7% των περιστατικών εμφανίζουν μέση πυώδη ωτίτιδα.

Από το Κεντρικό νευρικό σύστημα:

Είναι δυνατόν να παρατηρηθούν τρεις μορφές εγκεφαλίτιδας.

Η οξεία ιλαρική εγκεφαλίτιδα εμφανίζετε σε άτομα που δεν έχουν ανοσία και συνοδεύεται με πολλαπλασιασμό του ιού στον εγκέφαλο. Εμφανίζεται συνήθως δύο ημέρες έως μία εβδομάδα μετά την εμφάνιση του εξανθήματος της ιλαράς. Ο ασθενής μπορεί να έρθει σε κωματώδη κατάσταση κι έτσι να προκληθεί βλάβη του εγκεφάλου ή να επέλθει ο θάνατος. Τα αρχικά συμπτώματα είναι κεφαλαλγία , λήθαργος υπερπυρεξία, ανησυχία, διέγερση, θόλωση της διάνοιας και ευερεθιστικότητα που εξελίσσετε σε σπασμούς και τελικά καταλήγει σε κώμα. Η θνητότητα φτάνει στο 15% ενώ στους επιζώντες εμφανίζονται σπασμού ,κώφωση, ημιπληγία και σοβαρές μαθησιακές δυσκολίες.

Η οξεία μεταλοιμωδης εγκεφαλίτιδα προσβάλει κυρίως ηλικίες άνω του 1 έτους και αρχίζει μετα την έναρξη του εξανθήματος. Η αίτια δν είναι ο πολλαπλασιασμός του ιού στον εγκέφαλο όπως στην περίπτωση την οξείας ιλαρικής εγκεφαλίτιδας αλλα είναι μια αυτοανοση διεργασία εναντίον μιας πρωτεΐνης . είναι μια από τις σπάνιες επιπλοκές και αρκετά θανάσιμη.

Η Υποξεια σκληρυντική παρεγκεφαλίτιδα (SSPE) πρόκειται για μια σπάνια επιπλοκή οπού εκδηλώνετε καταμεσο ορο 7 χρονιά μετα την προσβολή του ατόμου από τον ιο της ιλαράς. Συνήθως προσβάλει τα παιδιά που νοσήσαν πριν τα δυο έτη. Το είδος αυτής της παρεγκεφαλίτιδας προκαλείται από τον ιο της ιλαράς οπου εχει παραμείνει σε λανθάνουσα κατάσταση στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Τα αρχικά σημεία που παρατηρούνται είναι η απώλεια της νευρολογικής λειτουργίας, η οποία εξελίσετε μέσα σε αρκετά χρονιά σε άνοια και τελικά σε θάνατο.

 Οι ενήλικες νοσούν σπάνια από ιλαρά αλλά σοβαρότερα από τα παιδιά. Οι επιπλοκές αφορούν κυρίως το αναπνευστικό: πνευμονία (30%), μέση πυώδης ωτίτιδα (29%), ιγμορίτιδα (25%) . Η νόσηση κατά την εγκυμοσύνη σχετίζεται με αποβολή του εμβρύου, πρόωρο τοκετό, χαμηλού βάρους γέννησης νεογνό 

Παράγοντες κινδύνου για λοίμωξη από τον ιό της ιλαράς:

· Παιδιά με ανοσοανεπάρκεια που οφείλεται στον ιό HIV του AIDS, λευχαιμία, αλκυλιωτικούς παράγοντες ή θεραπεία με κορτικοστεροειδή, ανεξάρτητα από την κατάσταση εμβολιασμού

·  Ταξίδι σε περιοχές όπου ενδημεί η ιλαρά ή επαφή με ταξιδιώτες σε ενδημικές περιοχές

·  Βρέφη που χάνουν την παθητική ανοσία (γάλα της μητέρας) πριν αρχίσει η ενεργητική ανοσία (φυσική λοίμωξη ή εμβολιασμός)

Παράγοντες κινδύνου για βαριά ιλαρά:

·         Υποσιτισμός

·         Υποκείμενη ανοσοανεπάρκεια

·         Εγκυμοσύνη

·         Ανεπάρκεια βιταμίνης Α

Διαγνωστική προσέγγιση

Διάγνωση

Η διάγνωση της ιλαράς είναι κατά βάση κλινική και η απομόνωση του ιού δεν συνιστάται σαν εξέταση ρουτίνας για τη διάγνωση. Οι διαγνωστικές μέθοδοι που χρησιμοποιούνται είναι:

Απομόνωση ιού και ανίχνευση

Ο ιός μπορεί να απομονωθεί στα ούρα, σε ρινοφαρυγγικές εκκρίσεις και σε ηπαρινισμένο αίμα πασχόντων ατόμων με καλλιέργεια. Ο ιός είναι πιθανότερο να απομονωθεί σε δείγματα που συλλέγονται εντός 3 ημερών από την έκθεση του εξανθήματος.

Ορολογικός έλεγχος- ανίχνευση αντισωμάτων

Ο προσδιορισμός των αντισωμάτων με ανοσοενζυμική μέθοδο (ELISA ή EIA) αποτελεί την απλούστερη και συχνότερη μέθοδο διάγνωσης, αρκεί να γίνει την κατάλληλη χρονική στιγμή. Η πρώιμη ιλαρά αναγνωρίζετε με την ανίχνευση των ειδικών IgM αντισωμάτων στον ορο.

Τα IgM αντισώματα ανιχνεύονται ακόμη και για 28 ή περισσότερες ημέρες από την έκθεση του εξανθήματος. Σε ασθενείς στους οποίους η φλεβοπαρακέντηση δεν είναι δυνατή, μπορεί να ληφθεί σάλιο για δοκιμές IgM εξειδικευμένων για την ιλαρά.

ΣΕ περίπτωση υποξεια σκληρυντική παρεγκεφαλίτιδα βρίσκουμε πάρα πολύ υψηλούς τίτλους αντισωμάτων στον ορο του αίματος και στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό.

Θεραπεία

Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για την ιλαρά. Οι περισσότεροι ασθενείς με ελαφράς μορφής ιλαρά θα αναρρώσουν με ανάπαυση και υποστηρικτική αγωγή. Είναι, ωστόσο, σημαντικό να αναζητείται ιατρική συμβουλή αν ο ασθενής χειροτερεύει, καθώς μπορεί να υπάρξουν επιπλοκές. Όλες οι άλλες θεραπείες αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα με ιβουπροφαίνη ή παρακεταμόλη, για να μειώσει τον πυρετό και τον πόνο και, εφόσον απαιτείται, ταχείας δράσης βρογχοδιασταλτικό για το βήχα. 

Πρόληψη

Όλα τα άτομα που δεν έχουν νοσήσει ή δεν έχουν εμβολιασθεί είναι επίνοσα στην ιλαρά. Η φυσική νόσηση προσφέρει ισόβια ανοσία .Στις ανεπτυγμένες χώρες, τα περισσότερα παιδιά εμβολιάζονται κατά της ιλαράς από την ηλικία των 18 μηνών, συνήθως με το τριπλό εμβόλιο ιλαράς, παρωτίτιδας και ερυθράς (εμβόλιο MMR). Ο εμβολιασμός γενικά δεν πραγματοποιείται νωρίτερα από αυτή την ηλικία γιατί τα παιδιά μικρότερα των 18 μηνών διατηρούν συνήθως ανοσοσφαιρίνες (αντισώματα) κατά της ασθένειας, που μεταδίδονται από τη μητέρα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μια δεύτερη δόση του εμβολίου δίνεται συνήθως σε παιδιά ηλικίας μεταξύ τεσσάρων και πέντε ετών, για να αυξήσει το ποσοστό της ανοσίας. Τα ποσοστά εμβολιασμού είναι αρκετά υψηλά, γεγονός που καθιστά την ιλαρά μια σχετικά σπάνια ασθένεια.

"Ένα γραμμάριο πρόληψης αξίζει περισσότερο από ένα κιλό θεραπείας"

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

TOM lISSAUER (2008) Σύγχρονη Παιδιατρική  Εκδόσεις Πασχαλίδης

FRANK H. NETTER  (2009) ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ, Εκδόσεις Πασχαλίδης

M.CLASSEN, V.DIEHL, KOCHSIEK (2010)ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ & ΔΙΑΦΟΡΙΚΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ , Εκδόσεις Πασχαλίδης

ΠΗΓΗ :

http://www.keelpno.gr/el-gr

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CE%BB%CE%B1%CF%81%CE%AC